Wat zijn herkauwers: Alles over dieren die herkauwen

Gino Aandewiel

28. Juni 2025

De Herkauwers van de Wereld – Hoeders van de Aarde

Van uitgestrekte savannes tot ijzige hooglanden: overal ter wereld vind je herkauwers. Het zijn dieren die vaak onzichtbaar op de achtergrond leven, maar ze spelen een hoofdrol in het voeden van mensen en het gezond houden van ecosystemen. Hun bijzondere verteringssysteem maakt hen uniek: ze zetten gras, bladeren en struiken om in melk, vlees, mest en energie. En dat op plekken waar mensen zelf niets kunnen verbouwen.

Noord-Amerika – Bizons

Eeuwenlang trokken miljoenen bizons over de Noord-Amerikaanse prairies. Ze zijn gebouwd voor migratie, kou en schaarste. Hun graasgedrag houdt graslanden in balans, hun hoeven beluchten de bodem, en hun mest voedt planten en insecten. De bizon is vandaag de dag een icoon voor natuurherstel.

Europa – Koeien, Schapen en Geiten

In Europa zijn herkauwers onderdeel van het landschap. In Nederland houden koeien en schapen de polders en heidegebieden open. Ze zorgen voor lokale melk- en vleesproductie én dragen bij aan natuurbeheer. De geit is bovendien uitermate geschikt voor schrale gronden en droge streken.

Afrika en Midden-Oosten – Kamelen en Dromedarissen

Kamelen en dromedarissen zijn perfect aangepast aan de droogte. Ze leven van doornige struiken, zoute planten en woestijnvegetatie. Hun melk en vlees vormen al eeuwenlang de ruggengraat van nomadische culturen. In een opwarmende wereld zijn ze mogelijk een duurzaam alternatief voor andere veesoorten.

Azië – Waterbuffels en Jaks

In moerassige gebieden en bergachtige streken zijn waterbuffels en jaks onmisbaar. Ze werken op het land, voeden mensen met hun melk en vlees, en leveren mest voor brandstof of bemesting. Deze herkauwers maken landbouw mogelijk op plekken waar machines niet komen.

Zuid-Amerika – Lama’s en Guanaco’s

In de hoge Andes leven lama’s en hun wilde neef guanaco’s. Ze hebben zachte voetzolen, verteren efficiënt en grazen zonder de kwetsbare bodem te beschadigen. Al duizenden jaren zijn ze verweven met inheemse culturen, zowel als lastdier als voedselbron.

Australië – Kangoeroes (semi-herkauwers)

Hoewel technisch gezien geen echte herkauwers, vervullen kangoeroes een vergelijkbare rol in het Australische ecosysteem. Ze grazen selectief, zijn zuinig met water, en belasten de bodem nauwelijks. In tegenstelling tot ingevoerde grazers zijn ze perfect aangepast aan het droge klimaat.

Poolgebieden – Rendieren

Rendieren zijn de herkauwers van het noorden. Ze voeden zich met mossen en struiken en zijn cruciaal voor Arctische volken zoals de Samen. Ze leveren vlees, huiden en transport en kunnen overleven in extreme kou en schaarsheid.

Wat verbindt deze dieren?

• Ze maken voedsel uit onverteerbare planten

• Ze helpen bodems vruchtbaar houden

• Ze voorkomen verwoestijning en overgroei

• Ze ondersteunen mensen in voedselonzekere regio's

Waarom is dit belangrijk?

In een tijd van klimaatverandering en druk op landbouwgronden bieden herkauwers een duurzame oplossing: ze benutten marginale gronden, voeden mensen lokaal, en herstellen ecosystemen. Misschien zijn ze er niet zomaar – misschien zijn ze er om ons te helpen de aarde in balans te houden.