Gezonde vetten: Jouw basis voor natuurlijke kracht

Gino Aandewiel

26. Februar 2025

Gezonde vetten: onmisbaar voor een sterk en energiek lichaam

“Van vet word je dik.” “Vet is juist gezond.” “Bungeejumpen is vet!”

Rondom vetten bestaan nogal wat tegenstrijdige uitspraken. En da’s best logisch, want er zijn zoveel verschillende soorten en je hoort er van alles over. Tijd om de verwarring te doorbreken en te bekijken welke vetten nou écht goed zijn voor je lichaam. Pak er gerust een lekker stuk (grasgevoerd) kaas bij, neem een glas rauwe melk en ga er even goed voor zitten—want dit kan je gezondheidsreis een serieuze boost geven.

Natuurlijke kracht – elke dag

Bij Real Roots geloven we dat de kracht van je voeding grotendeels zit in hoe puur en onbewerkt het is. Alle vetten die in hun natuurlijke vorm voorkomen, hebben iets te bieden. Maar door onze moderne voeding is de balans verschoven. Bewerkte zaadoliën hebben een stevige opmars gemaakt, waardoor we veel meer meervoudig onverzadigde vetten binnenkrijgen, en dan vooral de omega-6-variant. Dit heeft invloed op je hart, je hormoonbalans en zelfs op je brein.

Van celniveau tot energieniveau

Vet speelt een cruciale rol tot op celniveau: het bepaalt de samenstelling van je celwanden en hoe goed je cellen kunnen ‘praten’ met de rest van je lichaam. Met de juiste vetten ben je beter bestand tegen stress, veroudering en chronische ziekten. Bovendien haal je uit vetten een stabiele vorm van energie; ze zorgen voor verzadiging en helpen je bloedsuikerspiegel in balans te houden. Niet onbelangrijk als je wilt afvallen of juist je energieniveau op peil wilt houden.

Verzadigde en onverzadigde vetten: zo zit het!

Laten we eerst de basis opfrissen. Er bestaan zowel verzadigde als onverzadigde vetten, en binnen die laatstgenoemde groep heb je weer enkelvoudig onverzadigde vetten en meervoudig onverzadigde vetten. Klinkt ingewikkeld, maar het draait eigenlijk om de chemische structuur en hoe deze in je lichaam functioneert.

Verzadigde vetten

• Te vinden in ossewit, roomboter, ghee en (grasgevoerd) vlees.
• Stevig, stabiel en prima geschikt voor bakken op hogere temperaturen.
• Vaak onterecht neergezet als “slecht” vanwege een vermeend risico op hart- en vaatziekten, maar uit steeds meer onderzoek blijkt dat verzadigd vet in de juiste balans juist kan bijdragen aan een goede gezondheid.

Enkelvoudig onverzadigde vetten

• Zitten in olijfolie, avocado’s en bepaalde noten.
• Relatief stabiel, goed voor je hart en makkelijk te gebruiken door het lichaam.
• Kan bijdragen aan een gezond cholesterolgehalte.

Meervoudig onverzadigde vetten

• Je vindt deze in walnoten, lijnzaad, maar ook in veel zaadoliën zoals zonnebloem- en sojaolie.
• Belangrijke bron van omega-3 en omega-6. De verhouding tussen deze twee bepaalt echter hoe gezond je dieet is. Een overschot aan omega-6 kan bijdragen aan ontstekingsreacties in het lichaam en daarmee het risico op hart- en vaatziekten vergroten.

Omega-6 tot omega-3 ratio

Eén van de belangrijkste aandachtspunten: de balans tussen omega-6 en omega-3. In een modern dieet kan die verhouding oplopen tot wel 20:1, terwijl een ratio van 2:1 of 3:1 veel gezonder is. Je leest er meer over in deze studie. Meer informatie over Vette vis zoals zalm, haring en makreel levert je juist meer omega-3. Door hier zoveel mogelijk op te focussen en zaadoliën te vermijden, breng je die verhouding weer in balans. Overweeg ook grasgevoerd vlees, eieren van kippen met buitenruimte en wilde vis, omdat deze dieren/vissen zich voedzamer eten en zo meer omega-3 doorspelen naar ons.

Wil je op een makkelijke manier je inname van omega-3 verhogen? Dan is levertraan dé ultieme keuze. De levertraan capsules van Real Roots bevatten een natuurlijke bron van omega-3 vetzuren, plus de belangrijke vetoplosbare vitamines A en D. Dit maakt het een krachtig supplement voor je hersenen, immuunsysteem en algehele vitaliteit. Een eenvoudige en effectieve manier om je vetzuurbalans te optimaliseren!

Waarom het vet dat je eet ertoe doet

Je hersenen bestaan voor zo’n 60% uit vet en zijn daarmee enorm afhankelijk van de vetten zoals jij die tot je neemt. Zo is een hoge inname van sterk bewerkte meervoudig onverzadigde vetten (zoals sojaolie) gelinkt aan een grotere kans op cognitieve achteruitgang. Sommige studies wijzen zelfs op een relatie tussen een hoge omega-6-inname en ziektes zoals Alzheimer. Daarentegen zorgen bronnen van onverzadigde vetten in de vorm van omega-3 (bijvoorbeeld uit vette vis of levertraan) juist voor een betere hersenfunctie, een stabiele stemming en heldere focus.

Bakken en frituren: niet alleen het rookpunt telt

Je hebt het vast weleens gehoord: “Bij een hoog rookpunt is een vet geschikt om in te bakken.” Toch is dat niet het hele verhaal. Veel oliën oxideren of vormen schadelijke stoffen ruim voordat ze zichtbaar roken. Met name zonnebloem- en koolzaadolie zijn zeer gevoelig voor oxidatie en vormen bij verhitten potentieel schadelijke verbindingen. Kies daarom liever voor:

• Ossewit & kokosolie: extreem stabiel, ideaal voor bakken en frituren tot circa 200°C.
• Ghee: ook zeer stabiel, perfect voor hogere temperaturen boven de 200°C.
• Roomboter kan uiteraard ook, maar let op dat de melkbestanddelen soms sneller verbranden. Wil je hoger gaan met de temperatuur, dan is ghee (geklaarde boter) een betere keuze.

Hoeveel vet per dag heb je nodig?

De vraag “Hoeveel vet per dag moet ik eten?” is niet eenvoudig in één zin te beantwoorden. Gemiddeld adviseert men dat 20-40% van je dagelijkse calorie-inname uit vetten komt. Maar die marge is groot omdat ieder lichaam anders reageert. De één voelt zich beter bij iets meer verzadigd vet, de ander bij meer enkelvoudig onverzadigde vetten uit olijfolie of avocado.

Belangrijk is dat je een groot deel van je energie uit de juiste vetten haalt. Zo voorkom je schommelingen in je bloedsuiker, geef je je hormonen voldoende bouwstoffen en ondersteun je de opname van in vet oplosbare vitaminen (A, D, E, K). Ga dus vooral op zoek naar een balans die bij jouw leefstijl past en test wat voor jou werkt.

Praktische tips van Gino: zo pas je het toe

• Eet minstens twee keer per week vette vis: zalm, makreel, sardines of haring. Dit zijn geweldige bronnen van onverzadigde vetten, vooral omega-3.
• Bak je frieten in ossewit of kokosolie: Zó smaakvol en minder oxiderend. Wil je per se een keer zonnebloemolie gebruiken? Maak er dan geen wekelijkse gewoonte van.
• Kies voor roomboter en ghee: Gebruik ze om mee te bakken, braden of gewoon lekker als smaakmaker over je groenten.
• Vermijd bewerkte zaadoliën: Denk aan zonnebloem-, soja- en koolzaadolie. Wil je toch zonnebloemolie gebruiken, beperk het dan tot saladedressings (koud gebruik) en bewaar de olie donker en koel.
• Varieer met verschillende soorten vet: Zowel verzadigde als onverzadigde vetten passen in een gezond voedingspatroon. Denk aan roomboter, olijfolie, kokosolie, noten en zaden in hun natuurlijke vorm.

Maar… krijg je geen hart en vaatziekten van te veel vet?

Er is lange tijd gedacht dat verzadigde vetten direct zouden leiden tot hart en vaatziekten. Maar inmiddels weten we dat dit een te simplistische benadering is. Het gaat om de balans: te veel geraffineerde koolhydraten en bewerkte vetten (zoals geharde transvetten en overtollige omega-6) lijken een grotere boosdoener te zijn. Bovendien speelt je algehele levensstijl mee: rook je, beweeg je voldoende en hoe zit het met stress?

Kortom: als je zoveel mogelijk kiest voor puur en natuurlijk, hoeft vet niet je vijand te zijn—integendeel. In combinatie met voldoende beweging, slaap en stressmanagement kan het je juist beschermen.

Vetten en afvallen: kan dat wel?

Jazeker. Vetten verzadigen, waardoor je minder snel naar ongezonde tussendoortjes grijpt. Ze zorgen voor een gebalanceerde afgifte van energie, waardoor je minder pieken en dalen in je bloedsuiker hebt. Dat kan cravings en snack-aanvallen verminderen, wat juist helpt als je wilt afvallen. Natuurlijk tel je totale calorie-inname ook mee, maar de vet je eet hoeft niet de boosdoener te zijn. Integendeel, het kan je ondersteunen bij een gezond gewicht—zolang je kiest voor de juiste vetten en niet te veel bewerkte producten eet.

Samenvattend: kies bewust

1. Vermijd bewerkte zaadoliën: Zaadoliën (zoals zonnebloem- en sojaolie) oxideren snel en kunnen je lichaam meer kwaad dan goed doen.
2. Eet vette vis: Bij voorkeur minimaal een keer per week of zelfs twee keer als je kunt.
3. Ga voor grasgevoerd en biologisch: Of je nu vlees, boter of eieren koopt, de kwaliteit van het dierlijke product bepaalt ook de kwaliteit van het vet.
4. Varieer met soorten onverzadigde vetten: Avocado, olijfolie, noten en zaden in hun oorspronkelijke vorm.
5. Verzadigde vetten zijn niet de vijand: Roomboter, ghee, ossewit en kokosolie kunnen juist bijdragen aan een betere vetzuurbalans.

Laat je smaakpapillen (en je lijf) genieten 

Kies de vetten die bij jouw doelen passen en hou het zoveel mogelijk natuurlijk. Een stevig stuk vlees gebakken in dierlijk vet smaakt heerlijk én geeft je langdurige energie. Geniet met mate van alles, maar laat vetten niet zomaar links liggen uit angst voor hart- en vaatziekten. Met de juiste balans zijn ze een onmisbare pijler voor je gezondheid—en je smaakbeleving.

Weet dat je lichaam vetten nodig heeft voor hormoonregulatie, opname van vetoplosbare vitaminen (A, D, E, K) en voor een gezond zenuwstelsel. Door bewust om te gaan met welke vetten je gebruikt, kun je je gezondheid een enorme boost geven. Gun jezelf die “Natuurlijke Kracht – Elke Dag” en ga op ontdekkingstocht in de wondere wereld van vet.